Samenwerkingsproject

Bivak Vital: naar een diepe landschapsbeleving

januari 2025 - juni 2027

Bivak Vital is een mobiele overnachtingsunit die wordt gebouwd op basis van biogebaseerde materialen die zo lokaal mogelijk gegenereerd worden.

De ontwikkeling van deze bivaks is belangrijk voor Landschapspark de Merode. Er is namelijk vanuit diverse sectoren behoefte aan kleinschalige, mobiele logies die zorgen voor en bijdragen aan een diepere landschapsbeleving.

Landbouwers willen hun aanbod verbreden en ook zorgsites willen verdiepen en ontsluiten. Maar vooral kleinschalige logies aanbieders (B&B’s) zoeken naar een verfijning van het bestaande aanbod.

De ontwikkeling van het Merodepad biedt kansen om een nieuw type bezoekers aan te trekken, met andere noden. Het Merodepad wordt tussen nu en 2027 gerealiseerd binnen het Interreg-project Parels in Helende Landschappen en nodigt bezoekers uit op een meerdaags wandeltraject Landschapspark de Merode te bezoeken.

Vanuit Landschapspark de Merode denken we graag mee met ondernemers. We ondersteunen hen bij de ontwikkeling van experimenten voor nieuwe verdienmodellen die de link met het landschap en de gemeenschap verder ontwikkelen.

Medegefinancierd met Europese middelen via LEADER Kempen Zuid
Projectperiode: 2025 - 2027
Promotor: Landschapspark de Merode
Copromotor: Atelier Noest
Partners: B&B De Zil, Geitenboerderij ’t Plekske, Het GielsBos, Kamp C, Thomas More Hogeschool Geel, RURANT, Toerisme Provincie Antwerpen (TPA)

Samengevat

Project Bivak Vital ontwikkelt en realiseert 2 verschillende showcase bivaks voor een diepe landschapsbeleving. Bivak Vital is een mobiele overnachtingsunit die wordt gebouwd op basis van biogebaseerde materialen die zo lokaal mogelijk gegenereerd worden.

Binnen een experimenteel kader ontwikkelen we 2 bivaks. Enerzijds zijn die een living lab voor concrete bouwtoepassingen van biogebaseerd materiaal. Anderzijds experimenteren we met de toepassing van mobiele, ecovriendelijke overnachtingsunits in kader van landschapsbeleving.

Voor de ontwikkeling en toepassing van deze bivaks wordt nauw samengewerkt met de bouwsector, kamp C en een drietal partners uit de sectoren: landbouw, kleinschalig toerisme en zorg. Deze laatste partners zullen de bivaks experimenteel inzetten. Met de ontwikkeling en realisatie van deze 2 bivak units willen we samen met de partners uit de drie sectoren de aandacht voor kleinschalige dicht-bij-huis landschapsbeleving aanwakkeren en stimuleren. Met de realisatie van Bivak Vital ontwikkelen we een unit die zeer specifiek kleinschalige vormen van toerisme mogelijk maakt, waarbij wordt ingezet op de beleving en toegankelijkheid van de open ruimte.

Dit project is geformuleerd vanuit een aantal concrete vragen en wensen van promotoren en partners:

ontwikkeling van kleinschalige logies die specifiek naar overnachtingsmogelijkheden voor ‘moderne pelgrims’ (alleengaand, sober verblijf van 1 nacht) een oplossing kunnen bieden.
aanvullend hierop de wens van diverse landbouwers in het gebied om hun activiteiten te verbreden met betaalbare logies.
zorginstellingen die onderzoeken in hoeverre hun groene domeinen ook toeristisch ontwikkeld kunnen worden.
de behoefte aan concrete realisatie van biogebaseerde bouwwerken door onder andere Kamp C en RURANT

Over Atelier Noest

Atelier Noest is een architectuurbureau dat de verantwoordelijkheid neemt voor het creëren van een gezonde habitat, nu en in de toekomst, voor mens én natuur. Het profileert zich in innovatie en ontwikkeling, en ziet een hefboom in ervaringsgericht verblijven. Bivak Vital is in dat opzicht geconcipieerd, en met dit project wil het mensen inspireren en faciliteren.

Lees meer

Dit type van overnachtingen brengt mensen dichter bij het landschap, draagt bij tot het draagvlak voor natuur en biodiversiteit en heeft op die manier ook een natuureducatieve rol. Het biedt een antwoord op de stijgende vraag van dicht-bij-huis toerisme en duurzame landschapsbeleving. Het is wetenschappelijk aangetoond dat diepe natuurbeleving een positief effect heeft op de vitaliteit van lichaam en geest, en dat als neveneffect hiervan meer liefde en zorg ontstaat voor landschap en natuur. Het gebruik van de Bivak Vital units is kleinschalig, met een doelpubliek dat op zoek is naar connectie met omgeving en zichzelf, dat open staat om meer te weten te komen over die omgeving, en haar natuur.

Het is wetenschappelijk aangetoond dat er een correlatie is tussen het bestaan van klimaat- en milieuproblemen en de ongezonde geestelijke en lichamelijke toestand van de mens. De kwaliteit van natuur en landschap gaat achteruit, evenals de vitaliteit en immuniteit van de mens. De relatie met de fysieke en eigen natuur geraakt meer en meer verbroken. Natuur en natuurlijke prikkels worden niet meer gevoeld, of kunnen niet meer gevoeld worden. De natuur (de menselijke en fysieke) wordt minder of niet geapprecieerd, waardoor de heilzame werking van de wisselwerking tussen mens én natuur, voor mens én natuur, niet plaats kan vinden. Dit project wil deze vicieuze cirkel helpen doorbreken door mensen te laten herconnecteren met het landschap en met zichzelf, met als neveneffect het ontstaan van meer liefde en zorg voor landschap en natuur, en met ervaringseffecten die uitstralen naar de dagdagelijkse levensstijl en de eigen (woon-/werk-) habitat.

De bivaks zijn op dergelijke manier geconcipieerd en uitgerust dat tijdens het verblijven elementaire natuurbelevingen doen stilstaan, reflecteren, motiveren, inspireren, activeren, geïnspireerd op aspecten vanuit de ecopsychologie en de preventieve gezondheidszorg. Elementaire natuurbelevingen grijpen terug naar de basis van de menselijke en landschappelijke natuur en zorgen voor prikkels: warmte/koude, beweging/rust, wind, regen, licht/donker, ver/nabij,... De bivaks zullen dus bv. uitgerust worden met koudebaden.

Verder wordt in de Bivak Vital units info voorzien hoe de bouwaspecten en belevingselementen een positieve impact hebben op natuur en klimaat. Er wordt ook info verstrekt rond de streek en meer specifiek de landschapsbiografie en de omliggende natuur.

Het is niet de bedoeling om Bivak Vital te gebruiken in kwetsbare natuur, integendeel. Er wordt actief op zoek gegaan naar locaties dicht bij de natuur en met de juiste landschapskwaliteit, zonder dat natuurgebieden hierdoor onder druk komen te staan. Andere spelers in de open ruimte zijn hiervoor de ideale partners. Het concept draagt aldus bij tot spreiding van kleinschalige recreatie. Zowel de vormgeving als de inplanting van de bivaks zullen we in nauwe relatie met en zorg voor de landelijke beeldkwaliteitwaarde bekijken, en hiervoor ook in overleg gaan met de provinciale kwaliteitskamer.

Bij de ontwikkeling van nieuwe verdienmodellen voor de landbouw is de ontwikkeling van een goede keten van landbouwer tot eindgebruiker essentieel. Het bouwen met biogebaseerd materiaal is daar een voorbeeld van. Kort gezegd: geen biogebaseerd bouwen zonder aanleveren van biomateriaal, maar ook niet zonder effectieve bouwtoepassingen en specifieke vragen naar deze toepassingen. In die zin is dit project complementair aan reeds andere lopende projecten die ook inzetten op deze ketenontwikkeling. Waar het LEADERproject Biobased Boeren eerder inzet op niveau van de landbouwers teneinde nieuwe teelten en anders omgaan met nevenstromen ingang te doen vinden, zet dit project in op de volgende schakels in de keten van biogebaseerde bouwmaterialen: de bouwsector, mogelijke bouwheren en de eindgebruiker. Het is ook een toepassing in het verlengde van het demoproject The exploded view beyond building van Kamp C.

Gezien innovaties zoals biogebaseerd bouwen slechts traag doorsijpelen naar de alledaagse bouwpraktijk, is er nood aan demonstratie en sensibilisering op niveau van de verschillende schakels in de keten: de bouwwereld, potentiële afnemers in diverse sectoren, en de bevolking in het algemeen. Het demonstreren van concrete toepassingen, waarbij er meteen ook beleving aan gekoppeld is, maakt het sensibiliserend effect nog sterker. Verder is het idee van mobiele overnachtingsunits een antwoord op een bevinding die uit een eerder LEADERproject naar boven kwam, nl. Toerismeboeren en Beleefondernemers.

Samengevat

Over Atelier Noest

Lees meer

Partners