Verbluffende Diestiaanheuvels
In het zuiden van Landschapspark de Merode bevinden zich langgerekte heuvelruggen, de zogenaamde ‘Diestiaanheuvels’. Ze zijn ontstaan door een opeenvolging van unieke gebeurtenissen, gestuurd door tektoniek, zeespiegelstijging en – daling, bodemvorming onder warm klimaat en ijstijderosie.
In essentie zijn het heuvels die rijk zijn aan ijzerzandsteen. De Diestiaanheuvels, ook wel getuigenheuvels genoemd, werden al vroeg in cultuur gebracht als landbouwgrond, met hier en daar bos of heide, maar ook voor lokale ontginning van ijzerzandsteen en op de zuidhellingen als wijngaard. Ze zorgen voor een specifieke waterhuishouding en bepalen mee de minerale samenstelling van bodem en water.
Enkele typische voorbeelden van Diestiaanheuvels in de Merode zijn:
- de Vinkenberg op de grens van Diest en Zichem
- de Voortberg in Testelt
- de Eikelberg in Gelrode
- de Weefberg in Averbode
De Vinkenberg
Op de grens van Diest en Zichem ligt de lang uitgerekte Vinkenberg. De ene flank mondt uit in de Demervallei, langs de andere kant van de heuvel krijg je prachtige vergezichten op de Basiliek van Scherpenheuvel. Je staat dan midden tussen de velden op de zuidflank van de Vinkenberg.
De Voortberg, beschermd landschap
In de volksmond wordt de Voortberg ook wel eens de Wijngaardberg genoemd, omdat de Norbertijnen destijds de zuidflank beplantten met wijnranken. Je kan zelfs nu nog relicten zien van terrasbouw. Het had even goed de Hopberg kunnen zijn, want ook hop is er met perioden geteeld voor norbertijnenbier. Vroeger deed de Voorberg ook dienst als zandsteengroeve. De restanten hiervan kan je terugvinden aan de flanken. Bovenop de 50 meter hoge Diestiaanheuvel heb je een prachtig uitzicht over Testelt, de Demerbroeken en de heuvels verderop. Bos, schraal grasland, en de combinatie van de ijzerhoudende ondergrond biedt kansen voor o.a. Ratelaar, Echte guldenroede en Gewone Brunel. Het geheel is een dankbare biotoop voor insecten. Dit alles maakt dat de Voortberg terecht een beschermd landschap is.
De Eikelberg, geen eiken maar naaldbomen
De Eikelberg bevindt zich in Gelrode op de as Leuven-Aarschot. Net als de Voortberg heeft ook de Eikelberg een historische ijzerzandsteengroeve. Daarnaast heeft deze Diestiaanheuvel ook nog een luguber verleden. Vroeger werden de lijken van misdadigers opgehangen aan galgen en raderen en als afschrikwekkend voorbeeld tentoongesteld aan de voorbijgangers. Ook aan de historische ontginningsgolven ontkwam de Eikelberg niet. Aan het einde van de 19de eeuw werd de Eikelberg beplant met naaldbomen en tot zo een 50-tal jaar geleden was de Eikelberg nog voor de helft bedekt met heide.
De Weefberg, bijzonder afwisselende biotoop
De Weefberg is gelegen aan de zuidwestkant van het natuurgebied Averbode Bos en Heide. De Weefberg kent een zeer afwisselend biotoop, met bijzondere overgangssituaties. Recent natuurbeheer werpt hier zijn vruchten af. Kenmerkend zijn soorten zoals de Phegeavlinder, het Melkdrupje, de Blauwvleugelsprinkhaan en de zeldzame Moerassprinkhaan. Je vindt er ook Stippelvaren en Grote Wolfsklauw.